Elsner-miłość, życie, cierpienie i śmierć

 

Elsner - miłość, życie, cierpienie i śmierć




Koncert muzyki  J. Elsnera, F. Schuberta, W. Kilara, E. Griega i S. L. Weissa.



1. J. Elsner – Quartetto 1. (Allegro moderato – Tema con Variazioni)
Przełom 1795 i 1796 to najpiękniejszy okres w życiu kompozytora. Koncertując we Lwowie zaprzyjaźnia się z Klarą Abt, która niebawem stanie się muzą artysty. Dzięki niej Elsner odkrywa Polskę i polskość.  Tym fascynacjom pozostanie już wierny do końca życia. Również w okresie odkrywania Polski powstają trzy pierwsze kwartety smyczkowe – C-dur, Es – dur i d-moll. Znajomość z czasem przeradza się w głębsze uczucie, a zakochani wkrótce pobierają się.

2. S. L. Weiss - Tombeau Sur La Mort De M. Comte De Logy  (Nagrobek na śmierć hrabiego de Logy)
Po wyjeździe z Grodkowa Weiss w trakcie wielu podróży koncertowych miał wiele okazji do spotkań z innymi znanymi artystami. Ok. r. 1717 w Pradze poznał słynnego wówczas hrabiego de Logy, który był wtedy uznawany za jednego z najwybitniejszych lutnistów. To spotkanie wywarło znaczny wpływ na dalszą twórczość kompozytora. Weiss na wieść o śmierci hrabiego w 1721 r. komponuje utwór w formie toccaty, którą zadedykował Mistrzowi.

3. Wojciech Kilar – Polonez z filmu „Pan Tadeusz”
Do grona najbardziej chyba znanych i cenionych polskich kompozytorów oprócz Fryderyka Chopina i Krzysztofa Pendereckiego należy właśnie Wojciech Kilar. Jego niezwykła intuicja
i znakomity warsztat kompozytorski sprawiają, że jest jednym z najlepszych na świecie twórców muzyki filmowej i cały czas tworzy nowe coraz to lepsze dzieła. Szlachetna prostota z jaką tworzy swoje dzieła, jest hołdem dla takich Twórców, jak Ogiński i Chopin.  Muzyka do zekranizowanej epopei Adama Mickiewicza trafnie oddaje charakter i klimat filmowego obrazu.

4. J. Elsner – Quartetto 2. (Adagio – Allegro – Andantino – Rondo Allegretto)
W 1796 r. w wyniku komplikacji porodowych umiera Klara. Na świat przychodzi córeczka Karolina. Kompozytor pisze, że gdyby choć trochę wcześniej przeczuwał miłość do Klary, to z większą starannością przyłożyłby się do nauki języka polskiego, którym władał coraz lepiej właśnie dla Klary. A przecież jeszcze mieli tak dużo sobie do powiedzenia...

4. F. Schubert – Kwartet smyczkowy d - moll op. posth.  „Śmierć i dziewczyna”
(część II – Andante con moto)
Przewodnim motywem tej części jest pieśń o tej samej nazwie skomponowana  kilka lat wcześniej. Niezwykły dramatyzm narracji prowadzi słuchacza początkowo przez odgłosy zbliżającego się konduktu, który zapowiada zbliżającą się śmierć. Dziewczyna początkowo nie zdaje sobie sprawy, że ta przychodzi właśnie po nią. Na nic zdają się protesty i płacz. Śmierć pozostaje obojętna. Kwilenie dziewczyny stopniowo słabnie, a śmierć triumfuje. Ten motyw kompozytor często jest eksponowany w późniejszej twórczości kompozytora. Strach przed śmiercią ma swoje źródło w autobiografii artysty, który sam w ostatnim okresie życia zmaga się z chorobą i biedą. Sam kwartet, który uważany jest za jedno z najpiękniejszych dzieł kameralistyki, został opublikowany dopiero po śmierci Schuberta.